Geri: 1.1 Neden fotoğraflara bakarız?

1 İmgeler ve tarih
1.2 Hareketsiz fotoğrafın dolaysızlığı

Tarihsel bir olayı bir fotoğrafa bağlantılayan bir örnekle başlayalım. 'Zihin gözünüzde' sakladığınız resimleri bir düşünün. Şimdi bir kaç saniye için Vietnam Savaşı'nı düşünün. O dönemle hangi imgeleri bağdaştırdığınızı gözünüzün önüne getirmeye çalışın. O zamanları hatırlamak için çok genç olabilirsiniz ya da olayı çok canlı bir şekilde de hatırlıyor olabilirsiniz. Bu alıştırma için bunlar çok da önemli değildir. Sadece yakın tarihte geçmiş bu olay ile ilgili aklınıza ne imgeler geldiğine odaklanın.


Şekil 1: Huynh Cong (Nick) Ut, 1972: 'Phan Thi Kim Phuc, yanan kıyafetleri parçalanmış, diğer çocuklar ile beraber ABD uçaklarının Güney Vietnam asker ve sivillerinin üzerine yanlışlıkla attığı napalm bombasından kaçarken'

Belirli bir görüntü aklınıza geliyor olabilir. Bu, büyük ihtimalle, Vietnamlı bir fotoğrafçı olan Huynh Cong (Nick) Ut'un 1972'de çektiği fotoğraftır. Bu resim (Şekil 1), genç bir Güney Vietnamlı kız olan Phan Thi Kim Phuc'un diğer çocuklar ile ABD uçakları tarafından atılan napalm bombasından yanmış elbiseleri ile çıplak bir şekilde ve ağlayarak yolda koşturmasını gösterir.

Fotoğrafların bu 'zihne atlayıveren' yönü pek çok kişi tarafından fark edilir. Medya sık sık 'simgeleşen' resimlerden bahseder, ki bu belirli bir zaman, yer, kişi, ya da fikrin 'simgesi' olarak hemen tanınan, bilinen fotoğraflar için söylenir. Reklam sektörü mümkün olduğunca simgesel görüntüler kullanmaya veya yaratmaya çalışır. Propaganda da aynı şekilde işler. Tek bir güçlü imge dikkatimizi çeker ve uzunca bir süre aklımızdan çıkmaz.

Film veya TV'deki bölümlerin aksine, tek imgelerin bir aciliyeti, dolaysızlığı vardır ki akılda kalırlar. Bu durum, şüphesiz, algılama ve bilişsellik gibi psikolojik süreçlerin bir parçasıdır. 'Algı' diye bilinen psikoloji alt-alanında imgeleri nasıl anlamlandırdığımız önemli bir çalışma konusudur. Çevremizi saran algısal karmaşanın içinde zihinlerimizin nasıl anlamlı imgeler inşa ettiğini anlamaya ve anlatmaya çalışan koca bir psikoloji uzmanlık alanı bulunmaktadır.

İleri: 1.3 Nick Ut'un 1972 Vietnam savaşı fotoğrafı