Geri: 1.4.3 İ İlgililik

1.4.4 N Nesnellik

'İyi' bilginin en önemli özelliklerinden biri, dengeli olması ve bir fikrin ya da olayın her iki tarafını da veriyor olmasıdır. Böylece okuyucuya sadece kanıtları değerlendirmek ve bir karar vermek kalır. Gerçekte, hiçbir bilginin tamamıyla nesnel olmadığını biliriz.

Bu, okuyucu olarak sunulan bilginin nesnelliğini eleştirel bir gözle değerlendirme sorumluluğunu size yükler ve bilgiyi yorumlarken bunu da hesaba katmak gerekir. Bazen yazarlar bilerek belli görüşleri dile getiriyor olabilirler. Temsil ettikleri görüşü açıkça ortaya koydukları sürece bu bir sorun teşkil etmez. Gizli önyargı ise, kasti olmasa dahi, yanıltıcı olabilir. Özellikle tartışmalı konularda bu çok önem taşır.

Bir örnek düşünelim – aşağıdaki web sitelerine bakıp herbirinin yeni ilaçların denenmesinde hayvanların kullanılması konusunda nesnel bilgi verip vermediğini değerlendirin.

StopAnimalTests.com
BBC Bilim ve Doğa - Hayvan Deneyleri
RDS çevrimiçi
Ev-ofis - Hayvan Deneyleri

Bu gibi tartışmalı bir konuda, sunulan bakış açılarını ayırt etmek ve olası önyargıların farkına varmak çok zor değildir. Diğer durumlarda ise bunlar daha az belirgin olabilir.

Yerleşik çıkarların farkında olmak da çok önemlidir. Bir ilaç şirketi tarafından desteklenen baş ağrısı ile ilgili bir web sitesi büyük olasılıkla nesnel değildir. Buradaki yerleşik çıkar maddidir. Yerleşik çıkarın farklı çeşitleri bulunmaktadır:

• mali yerleşik çıkarlar (bir ürün veya hizmeti satmak ya da korumak);
• medya aracılığıyla etkileme (gazete satmak veya reytingleri artırmak için 'iyi bir hikaye' gerekir);
• siyasi propaganda (kamuoyunu etkilemek için);
• hükümet propagandası (kamu davranışını etkilemek için).

Elbette kendi yargılarımızın da inançlarımız tarafından etkilenmiş olabileceğini göz ardı etmememiz gerekir.

İleri: 1.4.5 Y Yöntem