Etkinlik 3
Şekil 4 ve 5'teki fotoğraflara bakın. Farklı ortamlardaki aileleri betimlemekteler. Bunlara bir içerik/bağlam analizi nasıl uygulayabiliriz? Fotoğrafların, özellikle kimlik ile ilgili konularla nasıl ilgilendiklerini not edin.

• İmge ne bilgi vermektedir?
• Fotoğraflara bakarak betimlenen insanlar arasındaki ilişkilerin doğası hakkında ne yorum yapabiliriz?
• Fotoğrafın yorumlanması için gereken bağlamsal bilgi kaynakları nelerdir?

Şekil: 4 'Bradley'ler'


Şekil 5: James Ravilious, 1985: French ailesi Kupa Finalini izliyor, Holworthy, Devon'

Tartışma
Şekil 4 ile ilgili yorum

'Bradley'ler' ilk bakışta nispeten sıradan, orta sınıf bir aile gibi görünmektedir. Eğer bu resmi bir derginin baş yazı sayfalarında görmüş olsaydık, gerçek bir aile ve yaptıkları ile ilgili bir hayat tarzı ekinin parçası sanabilirdik. Ancak resim bir reklam olduğu için, resimdeki kimsenin birbiriyle gerçekte bir ilişkisi olmadığından da hemen şüphelenirdik. Resim tarafından görünüşte verilen bilgi yapıldığı bağlam ile çelişmektedir. Ama gerçekten de öyle mi? Bu resimdekilerin bir grup 'model' olduğundan ve birbiriyle gerçekte ilişkisi olan insanlar, yani bir aile olmadıklarından emin olabilir miyiz? İçerik analizi ile ne bilgiler elde edebileceğimize bir bakalım:

• İmgenin düzenlenmesi. Baba, orta mesafede, sağlam ve heybetli bir ağaç gövdesinin yanında, bir bahçe sandalyesinde oturmaktadır. Anne ise, ön planda, yakınındaki iki kız çocuğu ile beraber çimlerin üzerinde bir kilimin üzerinde oturmaktadır. Kızlardan biri annenin göğsüne sokulmuştur. Resmin üst çerçevesinde, belki de bir ağaç dalından sarkan erkek çocuk, kameraya yakın bir yerde baş aşağı durmaktadır. Arka planda, büyük bir 1930'lar evinin bir kısmını ve bazı çay sandıkları görebilmekteyiz.
• İma edilen toplumsal düzen. Erkek çocuğun duruşu dışında, resimde simetri ve düzen içinde bir aile yapısı bulunmaktadır: babanın mesafesi ve yukarıya konmuş olması, ekmek parası kazanan olarak rolünü ima ediyorken, anne ve kızları anaç/ilgilenilmiş rollerde gösterilmiş olabilir. Annenin yakınında bahçe gereçleri (ama fazla ağır olmayan!) varken, babanın kucağında gazete açık (kendisi profesyonel/yönetici mi yoksa?). Erkek çocuk 'oğlanca' şeyler yapmakta. Resimde nereye baksak betimlenen insanların sosyal durumu ve cinsiyete dayalı aile yapısı üzerine ipuçları görüyoruz. Kimlik hakkındaki bütün kalıpları belirtmemize ihtiyacınız yok ama eklemeliyiz ki, resimdeki insanların milliyetleri/etnik kökenleri hakkında da İngilizliklerinin beyaz, orta-sınıf, 'orta İngiltere' konumlarını belli ettiği yorumunu yapabiliriz.

'Bradley'ler' söz konusu olduğunda, biz gözlemcilerden, bunun bir reklam olduğu gerçeği sayesinde basit bir içerik analizi gerçekleştirmemiz beklenir. Resim, Bradley'ler hakkında olumlu bir duygu oluşturmak için tasarlanmıştır. Aile, reklamverenin, reklamın verileceği dergiyi okuyanlarda olacağını varsaydığı değerleri yansıtmaktadır. Beklenti, bakanların yani bizim (en azından bazılarımızın) Bradley'ler ile kendini özdeşleştirmesi, onları bir parçası olmak istediğimiz tarzda bir aile olarak görmemiz ve reklamda verilmek istenen mesajı almaya daha istekli olmamızdır.

Fotoğrafa bir de bağlam analizi uygulayarak, sunum ve dolaşım kapsamını da anlamlandırmaya başlayabiliriz. Ancak, kısa bir süre sonra, keşfedilebilecek fazla da bir şey olmadığı ortaya çıkacak. Sonuçta bu sadece bir reklam imgesi; bu gerçeğin ta kendisi resmin anlamlı bir sosyal veri olma iddiası bulunmadığını bize hatırlatmaktadır. Biliriz ki, reklamlar bizi ikna etmek, bir ürünü tüketmemiz için bizi baştan çıkarmak (ya da sadece bir logonun aklımızda kalması!) maksadıyla ideal görüntüler sunmak için yaratılmaktadırlar. Reklam resimlerinin bağlam analizi, bu fotoğrafların sürekli basılıp görünür olmalarını sağlayan medyadaki süreçler ile ilgili bir analiz olacaktır. Bağlam analizi ayrıca, bu imgeleri düzenli olarak yaratmak için gereken sistemin yapılması ve tanımlanması ile bu imgelerin reklamcılık ve pazarlama sektörleriyle ilişkilerini inceleyecektir. Reklam fotoğrafçılığının görsel geleneklerini kuran süreçleri de irdeleyecektir. Bu tarz imgelerin üretilmesi, modeller, ajanslar, fotoğrafçılar gibi bu işlerde uzmanlaşmış kişilerden oluşmuş bir ağın varlığını gerektirir. Bu nedenle, bu işin ekonomisi ve organizasyonu önemli konulardır. Şekil 5 ile ilgili yorum

Büyük ve uzun vadeli bir belgesel projesinin bir parçası olarak, Kuzey Devon halkı ve peyzajı üzerine, 1985 yılında James Ravilious tarafından yapılan bir resim olan 'French ailesi Kupa Finalini izlerken'e bakın (Hamilton, 1988). Bu resim de, bir ailenin imgesidir. Fotoğrafın içerik analizi, ailenin sürdürdüğü kırsal yaşam hakkında bilgi verir. Analiz, kimlikle ilgili bize ne söyleyebilir? Resimdeki iki yetişkinin hakim konumları olduğunu farketmiş olabilirsiniz. Bu, fotoğrafçının, resmi televizyonun yanında durarak çekmiş olmasından kaynaklanmıştır. (Tabii televizyonu göremiyoruz ve varlığından sadece fotoğrafçının verdiği bilgi sayesinde haberdarız). Resimdeki genç insanlar, yetişkinlere ikincil bir konuma koyulmuşlardır; öyle ki, bu yetişkinler, biz bakanlar ve kendileri yani analiz nesneleri arasında bir koruyucu engel konumundadır. Hepsi gayrıresmi giyinmişlerdir, yetişkinlerin üzerinde büyük ihtimalle iş kıyafetleri bulunmaktadır: ve çiftçi olduklarını bilmesek de yaşam tarzları hakkında tahminde bulunabiliriz. 'Bradley'ler' resmindeki gibi arzulanır olduklarını söylemek zor.

Bu fotoğrafta mevcut olan sosyal veriler, sadece daha geniş bir projenin içinde ne anlama geldiği ile ilgili bilgi almak maksadıyla bir bağlam analizi ile desteklenecektir. Benzer insanlardan oluşan başka resimlerle yanyana konulduğunda ve bu insanların yaşam tarzları ile ilgili ek bilgi verildiğinde, bu resim, Kuzey Devon kırsal kesim toplumunun yapısı ile ilgili sosyolojik anlayışa katkıda bulunacaktır. Bu aynı zamanda resimdeki insanların yaptıklarını taktir etmeyi de sağlayacaktır. Ayrıca fotoğrafçının çalışmaları hakkında da bir şeyler bilmemiz gerekir, neden ve nasıl bu imgeleri yapmaktadır? Burada kısıtlı yerimiz olduğundan ayrıntıya girmeyeceğiz ama Ravilious'un insanların ve mekanların sıradan doğasını ve bunun Kuzey Devon bölgesinde tipik olarak bulunan etnik 'İngilizlik' üzerine yansımalarını fotoğraflaması önemli bağlam bilgileridir.