MIT
Açık Ders Malzemeleri
http://ocw.mit.edu
18.06
Doğrusal Cebir, Bahar 2005
Lütfen
aşağıdaki alıntı biçimini kullanın:
Gilbert
Strang, 18.06 Doğrusal Cebir, Bahar 2005. (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü:
MIT Açık Ders Malzemeleri). http://ocw.mit.edu ( MM, DD, YYYY) tarihinde
erişildi.
Lisans:
Yaratıcı Ortak Özelllik – Ticari Olmayan
-- Olduğu gibi
Kullanılır.
Not: Lütfen alıntınızda bu malzemeye eriştiğiniz
gerçek tarihi kullanınız.
Bu
materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms
sitesini ziyaret ediniz.
MIT
Açık Ders Malzemeleri
http://ocw.mit.edu
Doğrusal
Cebir, Bahar 2005
Transcript
- Ders 27
Pekala, bu önemli dersimiz pozitif tanımlı
matrisler üzerine olacak.
Bir önceki derste bunlara kısaca bir başlangıç yapmıştım.
Vurgulamak istediğim nokta bu bölüm, bu dersin tüm konularını,
pivotları, determinantları, özdeğerleri, burada veriyor ve yeni bir şeyle kararsızlık
ve sonra bu ifade de yeni bir şey var, x devrik Ax, -- aslında bu derste dikkat
edilmesi gereken konu bu.
Yani, konumuz pozitif tanımlı matrisler ve amacım ne? İlk, ilk hedef,
bir matrisin pozitif tanımlı olduğunu nasıl söylerim? Yani pozitif olduğunu
görmek için testlerin olmasını isterim. Eğer bana 5 e 5 lik bir matris
verirseniz, onun pozitif tanımlı olduğunu nasıl söylerim? Daha da önemlisi, bunun
anlamı ne? Niçin bu kadar çok ilgileniyoruz bu pozitif tanımlılık özelliği ile.
Ve sonra, sonunda bazı geometriler gelir. Elipsler pozitif tanımlı şeylerle
bağlantılılar. Hiperboller pozitif tanımlı şeylerle bağlantılı değiller. Yani
biz- biz, burada geometri de var ama genelde doğrusal cebir var ve bir minimum olduğunda
bunları nasıl tanırız? Bunun uygulaması çok güzel olucak. Tamam. 2 ye 2 ile başlayacağım.
Bütün matrisler simetrik olacak, değil mi? Bu anlaşıldı mı, matris
simetrik, benim sorum, o pozitif tanımlı
mı? Şimdi burada bazıları var .. bunların
her biri pozitif tanımlılık için tam bir test olacak. Özdeğerleri biliyorsam,
benim testim onlar pozitif mi? Onların hepsi pozitif mi? Bunları biliyorsam ---yani
a aslında --buradaki a sayısına bir e bir lik determinant,
ve buradakilere de 2 ye 2 lik determinant olarak bakıyorum.
Böylece bu determinant testi olacak.
Bu özdeğer testi, şu determinant testi olacak. Determinantlar bütün sona
kadar büyüyor mu, onlara baş alt matrisler diyebilir miyim, onlar kuzeybatı da
ilk olanlar, Seattle alt matrisleri şuradan aşağıya gelen, onların hepsi yani
bütün bu determinantlar pozitif olmalı, ve sonra başka
bir test pivotlar olacak.
Bir ikiye iki matrisin pivotları kesinlikle a sayısıdır, ve bu çarpım
determinant olduğundan, ikinci pivot determinantın a
ile bölünmesi olmak zorundadır.
Ve sonra burada x devrik A x in pozitif olmasını anlamak için benim sevdiğim
yeni fikrim olacak. Ama önce bu adama bakmamız gerekecek. Bu bir yıldız alır,
çünkü çoğu gösterimlerde, pozitif tanımlılık durumu bu 4 numaralı test olur ve
bu bir, iki, üç numaralar 4 için test olur. Tamam.
Belki bu kabloyu tıkmalıyım, nereye olduğunu biliyorsun. Tamam. Yani bu
x devrik A x e bakmak gerekecek, emin olabilir miyiz? Nasıl biliyoruz ki bu
özdeğer testi ve determinant testi aynı matrisleri seçer. Ve haydi, birkaç
örnek yapalım.
Pekala örnekler. İki, altı, altı matrisimi
seçeyim, bana söyleyin, bu matrisin pozitif tanımlı olması için buraya hangi
sayıyı koymalıyım? Bana yeteri kadar büyük bir rakam verin ki matris pozitif
tanımlı olsun. Haydi 2 ye 2 durumda bu şartlarla
pratik yapalım.
Şimdi, size bunu sorduğumda, özdeğerleri bulmak istemezsiniz, bunun için
önce determinant
testini kullanmak isteriz ya da pivot testi; bu adam kesinlikle pozitif, olması
gerektiği gibi, ve bu tamam. Buradaki sayı ne kadar büyük…bu
sayı neden daha büyük olsa iyi olur? 18 den büyük, değil mi, çünkü onsekiz ise,
hayır. Neden daha büyük? Ondokuz, değil mi? Eğer burada ondokuz olursa, bu
pozitif tanımlı mı? 38.. -36 elde ederim, bu tamamdır.
18 olsaydı, buna yakından bakayım, burada 18 olsaydı, o zaman pozitif tanımlı
mı? Tam değil, bu adama pozitif derdim,
böylece sadece bunun sınırda olduğunu görmek bile yararlı olur. Bu
matris sınırda, bu matrise pozitif yarı-tanımlı diyeceğim.
Ve bu matrisin özdeğerleri neler? Sadece bize 2 ye 2 nin özdeğerleri
verildiğinden, o pozitif yarı- tanımlı ama pozitif tanımlı olmadığından, bu
özdeğer testimi araya sıkıştırıyorum. Bu matrisim -- var olduğunu bildiğim
özdeğerleri neler? Burada ne tür bir matrisim var? Tekil bir matris, onun
özdeğerlerinden biri sıfırdır. Bunun bir sıfır
özdeğeri var ve diğer özdeğer İz’den yirmi olur. Tamam.
Böylece bu, bu matrisin özdeğerleri sıfırdan büyük ya da eşit, bu
‘’yarı-tanımlı’’ kelimesini ‘’sıfıra eşittir” ifadesi getirmiştir.
Ve bu matrisin pivotları neler? Yani pivotlar,
peki özdeğerler sıfır ve yirmi, pivotlar, bu pivot 2
olur, ve diğer pivot ne? Başka yok.
Burada bir tekil matrisimiz var ve sadece bir pivotu
var.
Bunun rankı bir olan matris olduğunu görüyorsunuz. İkinci satır 6 18 birinci
satır olan 2 6 nın katıdır. Bu matris tekil ve sadece bir pivotu var, yani pivot testi uygulanamaz. x devrik A
x i yapayım. Şimdi, bu ---şimdi yenilik bu.
Tamam, bu yeni bileşime, x devrik Ax e baktığımda neye bakıyorum?
x herhangi bir vektör şimdi, peki
hesaplayayım, yani herhangi bir vektör, onun bileşenlerine x1, x2 diyeyim, peki
bu x oldu. Ve buraya A yı koydum.
Hadi, iki, altı, altı onsekiz örneğini kullanayım, ve burada x devrik,
yani x1 x2 var.
Son derste karmaşık durumda ne yapacağımızı söyledikten sonra, gerçek
matrislere geri döneyim. Gerçek matrislere geri döndük.
Peki burada x devrik Ax var, ve ilgilendiğim şey, bunların hepsini
çarptığımda ne elde
edeceğim? x1 ve
x2 nin bir fonksiyonunu elde ederim, ve
bu nedir? Bakalım, Eğer bu çarpımı yaparsam, peki yapalım haydi, sadece biraz
yavaş yapacağım, x1, x2, bu matrisi çarptığımda, bu 2x1,
ve 6x2 olur, ve sonraki satır 6x1 ve 18x2 olur, ve şimdi bu son adımı yapacağım
ve neyim var? 2x1 in karesini elde ettim, bu ikiden gelen 2x1 in karesi var.
Bana 18 i veren bu var, peki, bu ortadakileri yapabilir miyim? Kaç tane x1 x2 lerim oldu?
Bakalım, x1 çarpı bu 6x2 onlardan 6 tane yapar, ve
sonra x2 çarpı buradaki altı tane daha yapar, oniki tane oldu.
Yani,, burada, bu sayı a olur, bu 2b olur, ve
buradaki…x2 çarpı 18x2, 18 çarpı x2 nın karesi olacak, ve bu da c olur. Yani ax
kare, 2bxy ve cy kare gibi oldu. (ax^2+2bxy+cy^2). Bu çarpımı düzenleyerek
vurgulamak istediğim ilk şey, bana hemen bir matris verirseniz, hemen bir
matris verirseniz, yapabilirim….bunlar burada görünen
sayılar….bu şeylere ikinci dereceden diyeceğim, görüyorsunuz, artık doğrusal
değiller.
Ax doğrusal, ama şimdi x devrik işin içine girdi, derece 2 ye, derece
iki ye çıktım belki ikinci dereceden kelimesini kullanmayalım, karesel diyelim.
Karesel yapı, sadece iki derece var, doğrusal terim yok, sabit terim
yok, kesinlikle küp ya da dördüncü kuvvet yok. Onların hepsi ikinci dereceden,
bu benim yeni tanımım. Benim sorum ---şu sayı pozitif mi, negatif mi? Bu bir --
pozitif tanımlı matris için benim tanımım oldu. Şayet bu sayı pozitif ise,
eğer, eğer, eğer, bütün x ve y ler bütün x1 ve x2 ler için pozitifse, o zaman onlara diyeceğim…o
zaman bu matris pozitif tanımlı olur. Şimdi, bu adam testimizi geçiyor mu? Peki elimizdeki, -- burada cevabı önce özdeğerlere ve
pivotlara sorarak bulmak istedik ve ne oldu? Başaramadık, hemen hemen başarısız
olduk.
Bu onsekizi aşağıya yediye çekseydim, tamamen başarısız olurdu. Bunu
silgi ile yapayım. Ve sonra 18 i geri koyacağım, çünkü, yedi tamamen felaket olurdu,
ama eğer ..yedi biraz kalsın, bu şey herhangi bir
şekilde pozitif tanımlı olur mu? Hayır, kesinlikle hayır.
Onun özdeğerlerini bilmiyorum, ama onlardan birinin negatif olduğundan
eminim, onun pivotları iki ve sonraki pivot determinant bölü iki olacak, ve determinant…ne, bu şeyin determinantı ne? 14 -36,
determinantı eksi 22 olarak elde ettim.
Sonraki pivot ne olacak..pivotlar, bu şeyin
pivotları şimdi iki ve eksi 11 ya da onun gibi bir şey oldu.
Onların çarpımı -22 olur, yani
determinant.
Bu şey pozitif tanımlı değil. Ne olabilir ..bu
adam için x devrik A x e bakalım.
Nedir? --Eğer bu çarpımı dışarıdan yaparsam, bu 18 geçici olarak 7 oldu,
bu 18 de geçici olarak 7 oldu, ve bu sayı, -- bu
fonksiyonu negatif yapacak bazı x1 ve x2 sayılarının olduğunu biliyorum.
Umutsuzca onların ne olduğunu düşünmeye çalışıyorum.
Belki siz görüyorsunuz, bu ifadeyi negatif yapacak x1 ve x2 nin bir
değerini söyleyebilir misiniz? Ah, belki, 1 ve -1. Evet budur… bu durumda, bu çakıştı, doğru. Eğer x1 i bir olarak ve x2 yi
-1 olarak alırsam, o zaman bu 2 ve 7(-1) kare daima pozitif bir şeyler verir,
ama bu -12 olur ve her şey negatif olur. Elimizde 2 eksi oniki artı yedi var,
bu negatif olur. Bunu çizersem, buraya küçük resmi çizebilir miyim? Bu şeyin
grafiğini çizebilirsem? Yani, f(x,y) yada f(x)
fonksiyonunun grafiği, -- peki bunu f(x,y) eşit bu ---x devrik Ax, bu, bu, a(x)
kare, 2b(xy), ve c(y) kare.
Ve buradaki sayılarla bir örnek alalım.
Tamam, peki, burada x-ekseni var, burada y-ekseni var, burada yukarı
doğru bu fonksiyon eğer isterseniz z, ya da f var. Özür dilerim;, hayatımda sadece ilk kez burada, bunların bu eksenlerin
üzerine bir ok koyacağım böylece onları görürsünüz. İşte vektör bu,
görüyorsunuz, x1, x2 yapacağıma onları x ve y nin bileşenleri yaptım.
Yani, peki, 2x kare, 12 xy, ve 7y karenin grafiği ne? Görmek istiyorum…Ben en iyi
ressam değilim, ama bakalım….bu fonksiyonun bu grafiği
-- bir şeyler söyleyin, kim bana bunun geçtiği bir nokta söyleyecek?
Orijin, değil mi? Bu ressam bile
bu şeyin orijinden geçmesini sağlayabilir, o bunların sıfır olduğu yer.
Biraz daha fazla nokta, x bir ve y 0 ise, o zaman yukarıya doğru gider,
yani yukarıya bu yine gider, ve ben, yukarıya doğru; 2
kere x karenin bu doğrultusuna doğru. Yani bunun anlamı bir parabol olmasıdır.
Ve x in sıfır olarak kaldığını ve y nin arttığını varsayalım, peki, y pozitif
de negatif de olabilir; o, 7 y karedir, bu fonksiyon
yukarı doğru mu gider? x doğrultusunda o yukarı doğru gidiyor ve y doğrultusunda o yukarı
doğru gidiyor; ve x eşit y ise 45 derecelik doğrultu elbette yukarı
doğrudur. O zaman neyimiz olurdu, -- yaklaşık olarak, her şey pozitif olurdu,
ama ne? Bu fonksiyon.. bu
fonksiyonun grafiği ne? Neye benzer? Bu fonksiyonun grafiğini tanımlayan
kelimeyi bana söyleyin. Bu burada -- bu pozitif tanımlı değil, herkes beni
takip ediyor mu, her nedense negatif doğrultuda başladım, sizin durumda bu pozitif
tanımlı değil.
Ve bu yukarıya gibi görünen grafik ne? Ama öyle mi ---burada minimumuz var mı, o orijinden
geçiyor mu? Tamamen? Hayır, çünkü bu şeyin başarısız olduğunu şimdi kontrol
ettik. x in, – y olduğu zamanki doğrultuda çalışmadı.
Bir nokta bir semer noktasıdır, kendim için, en azından, kelimeyi söyledim. Bu
şey, yukarıya bir doğrultuda, ama aşağıya başka bir doğrultuda gidiyor, ve eğer bir yerin neye benzediğini ya da semerin
yaptığı şeyleri bilseydik, ileriye doğru bakarken bacağımızın yukarı aşağı
gittiği gibi, ve bu şeyi çizmek tanımlamaktan daha
kötü oldu --- ben sadece bir yönde yukarıya doğru ve diğer yönde, burada, semer
olduğunu söyleyebilirim. Şimdi üzgünüm onu öndeki tahtaya koydum, onu
örtmenizin bir yolu yok, ama bu bir semerdir.
Tamam, ve bu bir semer olur, bir doğrultuda
maksimum ve diğer doğrultuda minimum olduğu noktadır. Ve aslında bakmak için en
güzel doğrultu özvektörler doğrultusudur.
Bunu göreceğiz. Yani bu bir pozitif tanımlı matris değil. Tamam.
Şimdi bu örneğe geri dönüyorum, bu yediden kurtulayım, onu 20 ye
çıkartalım.
Bu matrisi gerçekten pozitif tanımlı yapalım.
Tamam, bu sayı şimdi 20 oldu. c şimdi yirmi.
Tamam. O şimdi bu testi geçti, henüz ispatlamadık ama,
tabii ki, pozitif pivotlar için testi geçer. Pozitif pivotlar
testini geçer. Bu matrisin özdeğerlerinin pozitif
olduğunu onları gerçekten bulmadan nasıl söyleyebilirsiniz ki? Tabii ki, 2 ye 2
de onları bulabilirim, ama görebiliyor musunuz ---onların pozitif olduklarını
nereden biliyorum? Biliyorum ki onların çarpımı .lambda
1 çarpı lambda 2 nin pozitif olduğunu biliyorum, nasıl?
Çünkü o determinant’ dır ve bu da 40-36=4 olur. Yani
bu determinant 4 dür.
Ve iz, köşegen elemanların aşağıya doğru toplamı 22 olur. Yani onların
çarpımı 4 ü verir.
Ve bu geriye onların ya ikisinin de pozitif ya da ikisinin de negatif
olma ihtimallerini bırakıyor. Ama her ikisi de negatif olsaydı, İz 22 olmazdı.
Yani, her ikisi de pozitif, Böylece özdeğerlerin her ikisi de pozitif
olur, pivotların her ikisi de pozitif olur…determinantlar pozitif, ve
inanıyorum ki bu fonksiyon tabii ki, sıfır hariç her yerde pozitif tir. Bu şartı yazdığım zaman, yani inanıyorum ki x devrik, --kopyalayayım,
x devrik Ax, tabii ki minimum noktası hariç, pozitif tir.
Mucize beklemiyorum.
Peki onun grafiği neye benzer; ve nasıl kontrol
ederim, ve onun gerçekten pozitif olduğunu nasıl kontrol ederim? Grafik için
bir dakikanızı alacağım.
Bu fonksiyonun grafiği ne olurdu?—Onun bir semer noktası yok. İzin
verin--- burada tahtayı sileceğim ve biraz daha bu örnekle uğraşacağım.
Yani fonksiyonun grafiğini çizmek istiyorum…Fonksiyon,
2 x kare, 12 xy ler, bu pozitif ya da negatif olabilir, ve 20 y kare. Ama
vurgulamak istediğim, altı çizilmiş noktayı görüyorsunuz, bu, bu şeyler bir
şekilde tamamen kare olduklarından, kareleri pozitif olarak biliyoruz, pozitif
tanımlı olurlar. Bunlar bir çeşit bu adamları kapsadığından bu pozitif ya da
negatif olabilir, çünkü bazıları aynı ya da farklı işaretli olabilir, bunlar
yeteri kadar büyük olduklarından bu adamı kapsarlar ve her şeyi pozitif yaparlar, ve şimdi grafik neye benzer? x
- doğrultusunu çizeyim, bu y -doğrultusu, ve bu da orijin, sıfırda, sıfır,
buradayım, orijinden uzaklaştığımda nereye giderim? Orijinden uzaklaştığımda
nereye giderim? Yukarı doğru gideceğimden eminim.
Bu orijin, merkez nokta, burada minimum olur çünkü bu şey inanıyorum, ve niçin olduğunu görsek iyi olur, onun grafiği
bir çeşit çanak gibi, bu grafik çanak şeklinde, bu- burada minimum var.
Ve tamamen ikinci derece (karesel) ifadeye sahip olduğumuzdan, onun
orijinde oturacağını biliyoruz, onun teğet düzlemini biliyoruz, ilk türevleri
sıfır olur, yani, ilk türevlerini biliyoruz, birinci türevlerin hepsi sıfır
olur, ama bu minimum için yeterli değil. Onun birinci türevleri burada sıfırdı.
Yani, kısmi türevler, birinci türevler, sıfır olur.
Yeniden, birinci türevlerin içinde bir x ya da bir y olacağından, onlar
orijinde sıfır olurlar.
Herşeyi kontrol eden bu ikinci türevlerdir. Bu matrisin ikinci türevleri
bir şekilde bize her şeyi söyleyecek---buradaki önemli vurgulamak istediğim
nokta bu.
Kalkülüs ten hatırlayın, bir minumumu olduğuna nasıl karar verirdik.
Birinci koşul, türev sıfır olmak zorunda idi.
Ama o zaman bir minimum ya da bir maksimuma sahip olduğumuzu bilmiyorduk,
bir minimum olduğuna karar vermek için, ikinci türeve bakmamız gerekiyordu.
İkinci türev pozitif olmak zorundaydı, minimum noktasından geçerken eğim artan
olmak zorundaydı.
Eğrilik yukarı doğru olmalıydı, ve bu iki
boyutluda şimdi yaptığımızdır, ve n-boyutluda. Yani kalkulus te yaptığımızı
yapıyoruz, İkinci türev pozitif, şimdi bir matrisin ikinci türevlerinin pozitif
tanımlı olmasına karşılık gelecek. Sadece minumumun nasıl işin içine girdiğini,
kalkulüse başladımda, minimumun ikinci türevin pozitif olması ile ilgili.
Ve birinci türev sıfır, elbette.
Türev, birinci türev, ama minimumu bize söyleyecek olan ikinci türev
idi.
Ve şimdi, 18:06 da, Doğrusal Cebirde, şimdi
fonksiyonumuzun bir minimumu var, fonksiyonumuz sahip olacak, bizim fonksiyon
sadece x in bir fonksiyonunun değil ama çok değişkenli bir fonksiyon olacak; bu
matris burada 1 e 1 di, sadece bir tane ikinci türev vardı, şimdi çok olacak.
Pozitif tanımlı mı? Yani bir sayının pozitifliği bir matrisin pozitif tanımlılığına
dönüşüyor.
Ve bu her şeyi, pivotları çek etmeye,
determinantları çek etmeye, bütün değerleri çek etmeye götürür ya da bu minimum
şeyi çek etmeye.
Tamam, bu grafiğe geri döneyim.
Bu grafik yukarı doğru gidiyor. Ve niçin olduğunu görmem gerek.
Bu fonksiyonun her zaman pozitif olduğunu nerden biliyorum? Ona bakıp
bana onun her zaman pozitif olduğunu söyleyebilir misiniz? Belki 2 ye 2 de,
emin olabilirsiniz ama bu şeyin her zaman pozitif olduğunu göstermenin iyi bir
yolu ne? Eğer onu kareler cinsinden ifade edebilirsek, çünkü her x ve y için,
herneyseler, bir şeyi karelersek, kesinlikle negatif olmayacaklarını biliyoruz.
Böylece inanıyorum ki bu ifade, bu fonksiyon, karelerin bir toplamı
olarak yazılabilir. Çünkü bütün problemler, baş ağrıları bu xy teriminden
geliyor.
Şunu bir kare ifade içine koyabilirsek, yani aslında, yapacağımız şey
daha önce gördüğümüz kareye tamamlama olarak adlandırılan şey.
Ben kare yapmaya başlayayım ve siz tamamlayın.
Tamam, düşünüyorum da 2(x+ … şimdi kaç tane y-miz olmalı hatırlamıyorum ama bulacağız—y kare
var. Kareye tamamlamak için buraya kaç tane y-koymalıyım. Ne yapmak istiyorum 2
x kareler doğru olacak, değil mi? Yapmak istediğim bu 12xy-yi doğru olarak elde
etmek için doğru sayıda y-yi bunun içine koymak. Ve y-lerin bu sayısı ne? Bakalım. Çarpan olarak 2 var, ve böylece aslında buradan 6xy gelmesini istiyorum,
düşünüyorum da belki buraya üç koymalıyım, size de doğru gözüküyor mu? 2
var—bu; bu çarpımı aklımızdan yapabiliriz, 2 x kare oldu, bu doğru, burada 6xy
çarpı 2 den doğru verir ve şimdi kaç tane y kareye sahip olduk? Şimdi bu
terimden kaç tane y karemiz oldu? 18, 18 anahtar sayı idi, hatırladınız mı?
Şimdi onu 20 yapmak istiyorum, o zaman 2 taneye daha ihtiyacım var.
İki tane y kare, bunu kareye tamamlar ve -- ve o; şimdi bu fonksiyonun
pozitif olduğunu görebiliyorum çünkü onun hepsi kare oldu. Onları topladığımda
iki karem oldu, negatif olamazlar. Eğer geriye bu yediye gidersem ne olur? Bu
20 sayısı yerine 7 olsaydı o zaman ne olurdu? Bu hala doğru olurdu, hala bu
kare olurdu, 2 x kare ve bu 12xy-yi elde etmek için,
ve 18 y karem var ve sonra burada ne yapmalıyım? 11 y kareyi çıkartmam
gerekirdi, eğer burada sadece yedi olsaydı, o zaman yerine, 20 olduğunda iki
tane daha koymuştum, 18 olduğunda, ki o sınırdaki
durumda, fazladan bir şey koymama gerek yok.
7 olduğunda, ki bu sıfırın altındaki, belirsiz
durumda, -11 vardı. Tamam, Şimdi, böylece, bu şeyin bir çanak olduğunu
görüyorsunuz. O yukarıya doğru gidiyor, Eğer onu bir düzlemle, diyelim ki z=1 ile,
kesersem bir -- bir eğri elde ederim, bu eğrinin denklemi ne olurdu? Onu, yüksekliğini bir değeriyle kesersem, denklem bu şeyin
bire eşit olması olurdu. Ve bu eğri bir elips olurdu. Böylece gerçekten, hali
hazırda, bu dersi amacımızın dışındaki farklı parçalar için bloke ettim. (bu dersi
hedefimizde olmayan parçalar içine bloke ettim). Amacımız testlerdi,
ki bu geçti; bir minimuma bağlantıyı hedefliyoruz,
grafikle yürüyoruz ve onu kestiğimizde, bu şeyi bir eşitlediğimizde, bu şeyi
bire eşit yaparsam, bu—bana bir kesit verir.
Bana, bunu – bu eğriyi verir, ve onun denklemi
bu şey eşit bir olur, ve bir elipstir.
Halbuki semer noktasından
kesersem, bir hiperbol elde ederim. Tamam.
Ama benim gerçekten ilgilendiğim şeyler bu minimumlar. Tamam.
Sormam gerek, farkında mısınız, yani, buradaki bu sayılar, dışarıdaki bu
2, içerideki bu 3, burada gözüken 2-- aslında, bu sayılar yok etmeden
geliyorlar.
Kareye tamamlama bizim güzel önceki Gaussun yok etme metodunun bu
kareler cinsinden ifade edilmiş şeklidir.
Ne demek istediğimi size göstereyim.
Bu sayıların kaza ile geldiğini düşünmüyorum. Matrisimizi 2, 6, 6 ve 20 alırsam, ve yok etme metodunu yaparsam,ve bu pivot 2 olur ve 3 ü alırım, çarpanlar ne?
Satır iki den çıkartmak için kaç tane satır bir almalıyım? Üç, bunun içinde,
kareye tamamlama da, gördününüz şey dışarıdakiler pivotlar
ve içeridekiler çarpanlardır. Bunu tekrar yapalım.. Bu
pivot 2 dir, üç---bunların üçünü çıkarırsam bu bana 2,
6, 0 rı verir, ve ikinci pivot ne? Bunun üç katını bundan çıkarırsam, 3 çarpı 6, 18 eder, ve ikinci pivot
da 2 olur.
Yani bu U dur, bu A dır, ve tabii ki L bir
sıfır, 1, ve çarpanı 3 idi. Yani kareye tamamlamak, yok etme metoduyla aynı
oldu. Bunların bir araya geldiğini görmek beni niçin mutlu etti? Çünkü m ye m
matrisler için yok etmeyi biliyorum. Burada 2 ye 2 ler için kareye tamamlama
üzerine konuşmaya başladım.
Ama şimdi burada ne olduğunu görüyorum, kareye tamamlama gerçekte bu
şeyi kareler toplamı olarak parçalara ayırmaktır. O halde kritik (hassas) titiz düşünce ne?
Birçok karem var, ve bu karelerin içinde çarpanlar var
ama onların karesi alındı, ve soru şu, bu karelerin dışındakiler ne? Kareye
tamamladığımda, dışarıda kalan bu sayılar ne? Onlar pivotlar
olur.
Onlar pivotlar, ve bu yüzden pozitif pivotlar
bana karelerin toplamını verir. Pozitif pivotlar, pivotlar karelerin dışına giden sayılardır, yani
pozitif pivotlar, karelerin toplamı, her şey pozitif, grafik yukarıya doğru
gider ve minimum örneğinde, hepsi -- hepsi biri biriyle bağlantılı. Ve 2 ye 2
durumda, bu bağlantıları görebildiniz, ama doğrusal cebir şimdi 3 e 3, m ye m
matrislere çıkabilir ve gelecek sefere bunu yapalım.
2 ye 2 den ayrılmadan önce, şu ifadeyi yazacağım ‘’ ikinci türevlerin matrisi’’. İkinci türevlerin matrisi
nedir? Bu bir ikinci türev şimdi, ama iki boyutta isem, 2 ye 2 matrisim varsa,
o x’in ikinci türevi
olur, -- x’in ikinci türevi buraya
gider, -- isterseniz bunu f_xx olarak
yazabilirim, f_xx, bunun anlamı x
doğrultusundaki ikinci türevdir.
F_yy, y-doğrultusundaki ikinci türev.
Bunlar saf türevler, ikinci türevlerdir.
Minimum için onların pozitif olmaları gerekir.
Bu sayı bir minimum için pozitif olmalı.
Şu sayı bir minimum için pozitif olmak zorunda. Ama,
bu yeterli değil. Bu sayılar bu çapraz türevlerin üstesinden gelebilmek için
bir şekilde yeteri kadar büyük olmak zorundalar. Niçin bu matris simetrik?
Çünkü f nin x ve y ye göre ikinci türevi eşittir---- bu ikinci türevlerin güzel
bir gerçeği, onları istediğim herhangi bir sırada yapabilirim ve aynı şeyi elde
ederim.
Yani bu, bununla aynı olur, ve böylece bu, ikinci türevlerin matrisidir. Ve test
şu, o pozitif tanımlı olmak zorunda. 18.02 nin sonuna doğru biryerlere
sıkışmasından ya da en azından kitaptan bir iki değişkenli fonksiyon için bir
minimum için koşul olduğunu hatırlıyor olabilirsiniz. Haydi…ne
zaman bir minimum var? İki değişkenli bir fonksiyon için, inanın, kalkülüs
bunun için var. Bu koşul birinci türevlerin sıfır olmaları gerektiğidir. Ve
matrisin ikinci türevlerinin pozitif tanımlı olması gerekiyor.
Yani belki hatırlarsınız; f_xx çarpı f_yy nin f_xy nın karesinden büyük
olması gerektiğini, bu sadece bizim 2 ye 2 nin determinantıdır.
Ama şimdi, m ye m, 3 e 3 için de cevabı biliyoruz, çünkü m ye m
matrislerde yok etme yapabiliyoruz, karelerin toplamını, sadece iki karenin
toplamı yerine m kareler toplamını yapabiliriz; ve böylece
-- alalım, buraya geçeyim ve 3 e 3 bir örnek yapayım.
Yani, 3 e 3 örnek. Tamam.
Evet, en sevdiğim matrisi kullanabilir miyiz? Bu matrisi daha önce
gördünüz. Evet, güzel matrisi kullanalım.
Bu matris pozitif tanımlı mı? Bu -- bu matris hakkında sorular
soracağım, öncelikle, o pozitif tanımlı mı? Bu matris ile ilişkili fonksiyon
ne, x devrik Ax ne? Bu fonksiyonun sıfırda bir minimum var mı? Ve sonra hatta
geometrisi ne? Tamam, öncelikle, bu matris pozitif tanımlı mı? Şimdi size
buradaki sayıları verdim yani determinantları alabilirsiniz, belki de bu en
çabuk olanıdır, bunu aklınızdan yapabilirsiniz, kısa sınavda size bir matris
versem ve pozitif tanımlı mı ya da değil mi desem? Bu determinantı alabilir ve
2 cevabını verirdim.
Bu determinantı alır ve bu 2 ye 2 determinant için cevabı
verirdim. Cevabım 3 olurdu ve herhangi biriniz 3 e 3 deterinant için cevabı
hatırlayan var mı? 4 idi, bu özel matrisler için, determinant aldığınızda,
hatırlayın onlar 2, 3, 4, 5, 6 ya kadar gittiler ve onlar sadece doğrusal
olarak yukarıya gittiler. Yani bu matris ---determinantlar 2,3 ve 4 olur.
Pivotlar, bu determinant için pivotlar ne?
Söyleyeceğim, onlar—birinci pivot 2 dir, sonraki pivot
3 bölü 2 olur, daha sonraki pivot 4 bölü 3 olur.
Çünkü, pivotların çarpımı bana bu determinantları
vermek zorunda, bu iki pivotun çarpımı bana bu determinantı verir; bütün
pivotların çarpımı bana şu determinantı verir.
Özdeğerler neler? Oh bilmiyorum.
Özdeğerler var, neyim var, bir kübik – üçüncü dereceden bu denklem? Üç
tane özdeğer bulmalıyız; bugün söylediklerime inanıyorsam, bu özdeğerler
hakkında ne biliyorum; ben bile sayıları tüm olarak bilmiyorum ama, belki bence ben sayıları hatırlıyorum.
Çünkü bu matrisler o kadar önemliler ki insanlar onları buluyor. Ama –
bu üç özdeğer hakkında doğru olduğuna inandığınız ne---inanıyor musunuz ki
onların hepsi pozitifler. Onların hepsi pozitifdir.
Bence onlar iki eksi 2 nin karekökü, iki,
ve 2 artı 2 nin karekökü’dür.
Bence, basit kontroller yapmadan bu sayıları yazamam. İlk basit kontrol
İz dir, yani bu sayıları toplarsam, 6 elde ederim ve bu sayıları topladığımda 6
elde ederim, diğer basit test determinant olarak, eğer ben---bunu yapabilir misiniz,
bu sayıları birlikte çarpabilir misiniz? Tahminim buradaki ikisini
çarpabiliriz. 2 eksi karekök 2 çarpı 2
artı karekök 2 nedir, bu 4-2 olacak, ki bu 2 olur,
evet, 2 çarpı 2, bu determinantı verir, doğru; doğru olma şansı var ve bence
doğru. Şimdi, x devrik Ax ne? Bu adam, -- x devrik Ax için kendime yeterince
yer açsam iyi olur.
2 x1 kare, ve 2 x2 kare, ve 2x3 kare var,
bunlar köşegenden gelir, bunlar kolaydı; şimdi köşegenlerin dışında bir eksi ve
bir eksi var, bir araya gelerek -2 olacak; -2 ne? 1,2 ve 2,1 pozisyonundan gelenler, x1 x2
olur. Bu çarpanları kafadan yapıyorum: bu matris çarpı soldaki bu satır vektörü
çarpı sağdaki bu sütun vektörü, ve biliyorum ki bu
sayılar cevapta gözükecekler. Köşegen tam kare olur, bu köşegen haricinde
-2x1x2 var, ve x1x3 ler yok, ve -2x2x3 var.
Ve inanıyorum ki bu ifade her zaman pozitif olur. İnanıyorum ki bu eğri,
aslında bu fonksiyonun, bu f fonksiyonumuzun grafiği,
ve şimdi çizebileceğimden daha fazla bir boyuttayım, o ---ama bu fonksiyonun
grafiği yukarıya doğru gidiyor.
O çanak olur. Yani belki de doğru kelime, unuttum, çanak için uzun
kelime neydi? Hımm, belki paraboloit, aklıma paraboloit geliyor.
Kasedi edit edeceğim ve bu kelimeyi içeri alacağım.
Şimdilik çanak diyelim, bu, böylece, ve eğer
yapabilirsem---kareye tamamlayacağım, bunu üç karenin toplamı olarak yazarım,
ve bu üç kareler üç pivotlarla çarpılacaklar. Ve pivotların
hepsi pozitifler. Yani pozitif pivotlar çarpı
karelerim olacak, kesin sonuç bir pozitif fonksiyon olacak ve çanak yukarı
doğru gidecek.
Ve sonra, sonunda, kesersem---bu çanak boyunca dilimlersem, eğer —şimdi
burada gözünüzde canlandırmanızı, genişletmenizi isteyeceğim, çünkü dört boyut
içindeyim, taban içinde x1x2x3 üm var, ve bu fonksiyon
z ya da f, ya da onun gibi bir şey. Ve grafiği yukarı doğru gidiyor. Ama ben 4 boyuttayım, çünkü tabanda üç var ve sonra yukarı
yönde, ama şimdi bu 4- boyutlu resmi benim bir de kesersem, yani
varsayalım ki bu şeyi yüksekliği bir olan boyunca kestim.
Böylece yüksekliği bir olan bütün noktaları aldım.
Bu bana - bu ikiye iki durumunda, oradaki elipsi verdi, bu bir
elipsoitin denklemi olacak, başka bir değişle Amerikan futbol topu olur. Güzel,
tam da Amerikan futbol topu değil.
Bir dengesiz Amerikan futbol topu, ne olabilir, elipsoitin neye
benzeyeceğini size tanımlamaya çalışacağım, matrisi tam bu noktada
sonlandırdığım için üzgünüm, denklemi gördüğümüzden emin olmak istedim.
2x1 kare, 2x2 kare, 2x3 kare, eksi çapraz parçaların ikisi, eşit 1? Bu
Amerikan futbol topunun denklemi oldu. Peki bir
Amerikan futbol topu ya da bir elipsoit demekle neyi kastediyorum? Kastetiğim,
şey, bir kaçını çizeyim.
Bunun gibi, bir merkezi var, ve üç temel yöne --
doğrultuya sahiptir.
Bu elipsoit. Yani---söylediğimi anlıyorsunuz. Bir kürem olsaydı, o zaman
bütün yönler aynı olurdu.
Bir gerçek Amerikan futbol topum olsaydı, yada aslında Amerikan topuna
yakın bir şeyim olsaydı, çünkü ragbinin Amerikan futbol topundan daha çok
kavisi var, doğrultusunun
biri uzun ve diğer ikisi eşit olurdu. Bu bir özdeğeri tekrarlanan
( katlı bir özdeğere sahip) bir matrise sahip olmak gibi bir şey olurdu.
Ve sonra bir başka fark, yani bu kare, bütün özdeğerleri aynı olan bir
birim matrisden ortaya çıkar.
Bizim ragbi
topumuz, üç özdeğerimden ikisi aynı olduğu bir durumda ortaya
çıkar. Ama, üç özdeğerin de farklı olduğu tipik
durumda, bu durumda nasıl olduğunu biliyoruz. Yani bu ---bunu nasıl söylerim,
bu elipsoite doğru olarak bakarsam, bir ana ekseni olacak, bir orta ekseni olacak, ve bir ikincil (minor) ekseni olacak. Ve bu üç
eksenler vektörler doğrultusunda olacaklar. Ve bu eksenlerin uzunlukları
özdeğerler tarafından tanımlanmış olacaklar. Eee, bunun hepsini doğrusal cebir
içine döndürebilirim, çünkü özdeğerler var ve özvektörler hakkında bu matris
için özdeğer ve özvektörler ile ilgili bulduğum doğru şey ne, ben size bunu
söyleyeyim, doğrusal cebirin temel kuralını hatırlatayım.
Bu söylediklerimi cebire nasıl dönüştürebilirim. A yı Q olarak yazarım,
özvektörler matrisi çarpı lambda, özdeğer matrisi çarpı q devrik. Şimdi biz
buna Esas Eksen Teoremi diyeceğiz.
Özvektörler ana eksenlerin yönünü belirlerler, özdeğerler bu eksenlerin
uzunluğunu gösterir, aslında uzunluklar , ya da yarı –
uzunlukları , ya da bir bölü özdeğerleri, öyle gözüküyor. Ve bu matris
çarpanlarına ayırma olur, şimdiye kadarki biz özdeğerler materyalleri içindeki
en önemli matris çarpımlarını ayırma olur.
Bu bir simetrik matrisimizin köşegenleştirilmesi olur; tersi
yerine devriğini yazabilirim.
Tamam, ---yani bugün yapmaya çalıştığım, pozitif tanımlı matrislerde
neler olduğunu söylemek oldu. Ah, burada olan bütün bu parçaları ve doğrusal
cebirin bunları nasıl birleştirdiğini gördünüz.
Tamam, Cuma günü görüşürüz.