Ders Notları 10 

 

 Arkadaşlık Üzerine Aristoteles

 

Dersin Planı

I.    Felsefi Sorunlar ve Bilmeceler
II.   Bazı Yanıtlara İlk Girişim
III.  Arkadaşlık Tipleri
IV.  Eşitlik ve Arkadaşlık

I.    Felsefi Sorunlar ve Bilmeceler

A.   Çok Çeşitli Arkadaşlıklar Vardır

B.   Arkadaşların Hepsi Benzer Olmalı mı?

C.   Sevgi Arkadaşlığın Merkezindedir

II.   Bazı Yanıtlara İlk Girişim

·         Arkadaşlığın Üç Yönü

  1. Arkadaşlıkta sevgi olmazsa olmazdır. Arkadaşlığın doğasını öğrenmek için sevgi nesnelerine ve sevginin sebeplerine bakmalıyız. Birini/birşeyi sevmenin üç nedeni şunlardır: iyi olması, hoş olması ve yararlı olması.
  2. Arkadaşlar birbirleri için iyi şeyler isterler.
  3. Arkadaşlık yalnızca karşılıklı olduğunda ve A’nın B için iyi şeyler dilediği ve B’nin A için iyi şeyler dilediği karşılıklı olarak bilindiğinde ve A, B’nin onun iyiliğini istediğini bildiğinde ve B, A’nın onun iyiliğini istediğini bildiğinde olur.

 

III.   Arkadaşlık Tipleri (3. ve 4. Bölümler)

A.   Arkadaşlığın Temel Güdüsü Sevgidir

  1. Yarar arkadaşlıkları. Bu durumda arkadaşlar birbirlerini kendileri için iyi olandan dolayı severler. Sizce bu tam olarak ne demektir? Örnekler düşünebilir misiniz?
  2. Hoş olan üzerine kurulu arkadaşlıklar. Sizce burada Aristoteles’in düşündüğü nedir?
  3. Arkadaşların birbirlerini erdemleri, iyi karakterleri için sevdiği arkadaşlıklar.

B.    Önemli Bir Sınırlama

C.    3. Tip En İyi Arkadaşlık Türüdür

D.    İçerimler

E.  Birkaç Önemli Soru:

F.   Birkaç Önemli Not:

"Gençlerin dostluğunun ise hazza bağlı olduğu görülüyor, onlar tutkuya göre yaşar ve en çok kendileri için hazır bulunan hoş şeyi ararlar. Yaş ilerleyince hoş şeyer de değişir. Bu nedenle çabuk dost olup çabuk keserler dostluklarını. Hoş olan şeyle birlikte dostluk da değişir, bu tür hazzın değişmesi ise çabuk olur. Gençler cinselliğe düşkün, cinsel sevgi ise çoğun tutkuya ve hazza bağlı. Bunun için çoğu kez aynı gün içinde duyguları değiştiğinden, çabuk sevip çabuk vazgeçerler." (VIII.3)[5]

 

IV.   Eşitlik ve Arkadaşlık

A.   Başlangıçta ortaya atılan soruyu anımsayın. Arkadaşların Hepsi Benzer Olmalı

B.   Yanlış Arkadaşlığın Özellikleri

  1. Hazza dayalı arkadaşlıkta, arkadaşlar birbirlerinde rahatlama, iyi zaman geçirme ya da heyecan ararlar.
  2. Yarara dayalı arkadaşlıklarda, arkadaşlar arkadaşlık vasıtasıyla aradıkları diğer şeyler her ne ise onları ararlar. Modern tabirle, arkadaşlar sadece araçtır, amaç değildir.

C.   Gerçek Arkadaşlığın Özellikleri

 



[1]Türkçe’ye çeviren: Saffet Babür, Kebikeç Yayınları, Ankara 2005; 1156a.

[2] A.g.e. 1156b25.

[3] A.g.e.1158a10.

[4] A.g.e. 1159b5

[5] A.g.e. 1156a30-1156b.