Ders İzlencesi
Derslere göre konuların dökümü aşağıdaki takvimdedir.
İçerik Bu ders, hesaplanabilirlik kuramına bir girişle başlayıp, onun en tanınmış vargısının, yani Kurt Gödel'in şunu söyleyen teoreminin ayrıntılı bir incelemesiyle ilerlemektedir: aritmetik doğruları ispatlarken dayanılacak bir aksiyomlar temeli olarak öne sürebileceğimiz her doğru aritmetik cümleler sistemi için, bu sistemin sonucu olmasa bile doğru olduğunu bilebileceğimiz aritmetik cümleler vardır. Yaygın olarak da paylaşılan şahsi görüşüme göre bu, bütün bir mantık tarihindeki en önemli tek vargıdır; önemi, yalnızca kendi kendinden değil, ama aynı zamanda ispatında kullanılan tekniğin çok sayıdaki uygulamalarından kaynaklanır. Bazılarını ele alacağımız bu uygulamalar arasında şunlar da bulunuyor: Church’ün, yüklemler dizgesinde bir tamdeyimin hangi durumlarda geçerli olduğuna karar verecek bir algoritma bulunmadığını söyleyen teoremi; Tarski’nin, bir dilin doğru cümlelerinin kümesinin, o dilde tanımlanabilir olmadığını söyleyen teoremi; ve Gödel’in, hiçbir tutarlı aksiyomlar sisteminin kendi tutarlılığını ispat edemeyeceğini söyleyen ikinci eksiklik teoremi.
Takvim
DERS NUMARALARI |
KONULAR |
ÖNEMLİ TARİHLER |
1 |
Neden Hesaplanabilirlik Çalışılmalı? |
|
2-3 |
Anahtar Hesaplanabilirlik Kavramları |
|
4 |
Aritmetik Dili |
|
5 |
Church-Turing Savı |
|
6 |
Aritmetiğin Standart Olmayan Modelleri |
|
7 |
Gödel Numaralandırması |
Ödev 1 son tarih |
8 |
Robinson Aritmetiği |
Ödev 2 son tarih |
9-10 |
İspatların Kodlanması |
|
11-12 |
Peano Aritmetiği |
Ödev 3 12. Derste gelecek |
13-14 |
Kendine Gönderim Lemması |
|
15-16 |
Birinci Eksiklik Teoremi |
Ödev 4 16. Derste gelecek |
17 |
Yorumlamalar |
|
18 |
Tarski’nin Doğruluk Kuramı |
Ödev 5 son tarih |
19 |
Lucas ve Benacerraf’ın “Gödel, Mechanism, and Mind” Makaleleri |
|
20-21 |
İkinci Eksiklik Teoremi |
Ödev 6 21. Derste gelecek |
22 |
Kiplik Mantığına Giriş |
|
23-24 |
İspatlanabilirlik Mantığı |
Ödev 7 24. Derste gelecek |
25 |
Üs Almanın Tanımlanması |
Ödev 8 son tarih |
|